Các tác phẩm hội họa của KTS Vũ Hiệp được nhiều người biết tới bởi sự độc đáo trong bút pháp, phong cách, có dấu ấn rất riêng. Triển lãm hội họa cá nhân đầu tiên của KTS Vũ Hiệp khai mạc ngày 7/12-20/12/2023 sẽ ghi một mốc quan trọng trong quá trình kiếm tìm và sáng tạo của anh.
KTS Vũ Hiệp sinh năm 1982 tại Hải Dương. Anh thi đỗ vào Đại học Kiến trúc Hà Nội năm 2000, sau đó chuyển sang học ở Đại học Kiến trúc – Xây dựng Sankt Peterburg (LB Nga) và tốt nghiệp năm 2008. Những năm gần đây, anh nổi lên như một hiện tượng trong giới nghiên cứu kiến trúc và nghệ thuật, với tuổi nghề còn rất trẻ so với trong giới. Các công trình nghiên cứu đã xuất bản của anh được giới chuyên môn đánh giá cao, có thể kể tới: “Đô thị Việt Nam – Góc nhìn từ những nơi chốn” (2016), “Các cấu trúc tinh thần của nghệ thuật” (2018), “Nghệ thuật dưới góc độ di truyền” (2019), “Sự kiến tạo các nền nghệ thuật” (2022)… Những tác phẩm đó đã được trao Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia (2016, 2018, 2020, 2022), Giải thưởng Sách Quốc gia (2018), Tặng thưởng của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương (2019). Hiện KTS Vũ Hiệp là giảng viên Trường Đại học Giao thông Vận tải.
Ngày 07/12/2003, KTS Vũ Hiệp khai mạc triển lãm “Biến tượng” tại The Muse Art Space (47 Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đây là triển lãm hội họa cá nhân đầu tiên của anh. Nhân sự kiện này, Tạp chí Kiến trúc có bài phỏng vấn KTS Vũ Hiệp, với những chia sẻ về triển lãm “Biến tượng” và câu chuyện hội họa của anh. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc
P/v: “Chào KTS Vũ Hiệp! Anh có thể chia sẻ một chút về triển lãm cá nhân đầu tiên của mình được không?”
KTS Vũ Hiệp: “Trước đây, dù đã vẽ nhiều tranh nhưng tôi cũng chưa hề nghĩ đến việc tổ chức triển lãm cá nhân. Thỉnh thoảng, tôi chia sẻ lên mạng xã hội các tác phẩm hội họa của mình, và nhận được phản hồi tích cực từ các họa sĩ, KTS. Khi đã vẽ đủ nhiều, tôi nghĩ cần phải có đời sống riêng cho những tác phẩm hội họa và việc đưa chúng vào xã hội là điều cần thiết và chính đáng. Trong quá trình thực hành nghệ thuật, tôi được Trung tâm nghệ thuật The Muse Art Space gợi ý và động viên; để rồi cuối cùng quyết định đi tới sự hợp tác thực hiện triển lãm này. Đây có thể coi là sự tổng kết cho một chặng đường sáng tác hội họa của tôi, cũng là cột mốc đánh dấu sự thay đổi từ sở thích nghiệp dư chuyển sang chuyên nghiệp. Triển lãm sẽ trưng bày 32 bức tranh lụa tôi sáng tác trong khoảng thời gian từ 2019-2023. ”
P/v: “Triển lãm có tên là “Biến tượng”. Ý nghĩa của nó là gì vậy anh?”
KTS Vũ Hiệp: ““Biến tượng” tức là sự biến đổi các biểu tượng, biến tạo các hình tượng. Thế giới của chúng ta được xây dựng bởi các biểu tượng. Chúng không tự nhiên sinh ra, mà được vun trồng qua nhiều thế hệ, trong vô thức tập thể. Người nghệ sĩ tạo ra các “tượng” của thời đại mình bằng cách đắm chìm trong dòng mạch của lịch sử và được thúc đẩy bởi ham muốn ghi dấu ấn cá nhân.”
P/v: “KTS đa phần từng vẽ tranh. Nhưng để có một vốn liếng đáng kể, một phong cách, một cá tính riêng và mở được triển lãm hội họa cá nhân thì không nhiều người làm được. Vậy con đường đến với hội họa của anh như thế nào? Tại sao anh lại chọn chất liệu lụa làm chủ đạo?”
KTS Vũ Hiệp: “Hồi là sinh viên kiến trúc ở Sankt Peterburg, tôi được học mỹ thuật rất bài bản, thường xuyên đi vẽ phong cảnh thành phố và nội thất bảo tàng Hermitage. Khi anh sống ở một thành phố tuyệt đẹp và được tận mắt ngắm nhìn những kiệt tác hội họa thế giới, ngày này qua ngày khác, anh không thể không vẽ được. Năm 2010, sau khi đã tốt nghiệp và về nước được hai năm, trong một lần quay lại Nga, tôi được Gallery Mart ở Sankt Peterburg mời tham gia hai bức tranh thủy mặc trong triển lãm “Mùa thu”. Tuy nhiên, tranh thủy mặc là một thể loại đòi hỏi nhiều kỹ thuật đặc thù mà tôi không đủ thời gian theo đuổi; bên cạnh đó, thị trường tranh thủy mặc lại không mấy sôi động ở Việt Nam. Khi chuyển sang lụa tôi thấy rất phù hợp với bản thân, ở cả tinh thần và năng lực kỹ thuật. Dần dần, tôi như tìm thấy một con đường riêng cho mình ở hội họa.
Tuy là một KTS, đã hành nghề thiết kế mấy năm, nhưng rồi tôi nhận thấy mình phù hợp với việc viết và vẽ hơn. Mỗi người đều có “duyên số” của mình, có những lựa chọn riêng, không ai giống ai, và sự lựa chọn của tôi cũng vậy.”
P/v: “Xem tranh của anh, thấy có siêu thực, có trừu tượng, có phồn thực, có yếu tố dân gian, có yếu tố đồ họa. Anh có suy nghĩ gì khi theo đuổi bút pháp và phong cách như hiện tại?”
KTS Vũ Hiệp: “Như anh đã nói, KTS thì ai cũng vẽ tranh, nhưng phần lớn là vẽ vui, giải trí, làm đời sống văn hóa tinh thần thêm phong phú. Nhưng với tôi, càng vẽ nhiều, càng dấn thân vào tôi càng đam mê, càng ngày tôi càng dành nhiều thời gian và tâm trí cho hội họa. Hội họa là sự thực hành nghệ thuật song hành cùng công việc nghiên cứu của tôi. Chúng soi chiếu và bổ sung cho nhau.
Không khó để nhận ra tính kiến trúc trong tranh của tôi. Trong không gian tranh, bên cạnh nhân vật, sự vật thường xuất hiện các cột, xà, mái nhà, lan can… nhưng rất mơ hồ, không cụ thể theo một kiểu cách nào.
Siêu thực, trừu tượng, phồn thực, dân gian, đồ họa… như anh nói đều đúng. Tôi cứ vẽ và những hình thể, màu sắc đến một cách tự nhiên.”
P/v: “Cảm hứng vẽ tranh của anh thường đến từ đâu?”
KTS Vũ Hiệp: “Tôi là người yêu thích trí tuệ, và tìm thấy cảm hứng sáng tạo từ trí tuệ.”
P/v: “Tất nhiên, một người viết sách nhiều như anh thì phải yêu thích trí tuệ rồi. Trong các công trình nghiên cứu của mình, anh sử dụng rất nhiều yếu tố của văn hóa dân gian. Và yếu tố dân gian đã đi vào tranh của anh thế nào?”
KTS Vũ Hiệp: “Văn hóa dân gian, truyền thống dân tộc đã thấm sâu vào người tôi, đôi khi ám ảnh. Có nhiều ý tưởng, quan điểm tôi không thể bày tỏ trọn vẹn bằng chữ nghĩa, nhưng lại tìm được sự giải tỏa trong hội họa. Ngôn ngữ hội họa có khả năng giúp trí tưởng tượng vượt qua những rào cản xã hội mà ngôn ngữ chữ viết khó khăn hơn. Có lẽ vì chữ viết gắn bó quá chặt với cuộc sống và định chế xã hội.”
P/v: “Trong tranh của anh, có rất nhiều các con vật? Phải chăng đây là đề tài mà anh yêu thích?”
KTS Vũ Hiệp: “Đúng vậy, các con vật là một đề tài tôi yêu thích, và bắt nguồn từ văn hóa dân gian, chứ không phải ở góc độ sinh học (cười). Chúng ta ai cũng biết có 12 con giáp và chúng có đời sống gắn liền với tín ngưỡng và cuộc sống con người Việt Nam. Bên cạnh đó, rất nhiều con vật xuất hiện trong văn hóa, văn học dân gian, ví dụ như các câu chuyện “Trí khôn ta đây”, “Cóc kiện trời”…; các tục ngữ, thành ngữ mượn hình ảnh con vật rất nhiều, như “Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ”, “ếch ngồi đáy giếng”, “dữ như cọp”, “khỏe như trâu”, “béo như lợn”, “đông như kiến”… Nếu nhìn bình thường, con vật chỉ là con vật, nhưng thử nhìn ở một tọa độ và tâm thế khác, sẽ có rất nhiều điều thú vị.”
P/v: “Thế còn hình tượng vú dài ở người phụ nữ? Và một số hình tượng “cường điệu” khác, như tay dài, cổ dài, đuôi dài, lưỡi dài…”
KTS Vũ Hiệp: ” Như lẽ thường, vú là hình tượng gắn với người phụ nữ, xuất hiện trong nhiều trường phái, phong cách hội họa. Trong tranh của tôi, vú dài là một hình ảnh của cách nói thậm xưng, ngoa dụ trong dân gian. Ví dụ trong bức “Những người phụ nữ trèo”, tôi có chú thích bằng câu ca dao: “Gái một con trông mòn con mắt/ Gái hai con vú quặt đằng sau”. Bà Triệu, nhân vật lịch sử anh hùng có thật của Việt Nam cũng được mô tả là: “Vú dài ba thước dắt lưng/ Cưỡi voi đánh trống trong rừng kéo ra/ Cũng toan gánh vác sơn hà/ Cho Ngô biết mặt đàn bà nước Nam”! Hình ảnh vú là đặc quyền của người phụ nữ. Rõ ràng, vú dài không phải là sự chê bai hay hình ảnh xấu, mà thậm chí nó còn là sự tôn vinh người phụ nữ.
Về sự ngoa ngôn, ta cũng có thể lấy rất nhiều ví dụ khác; như trong bức “Gà chín cựa” của tôi, lấy ý tưởng từ lễ vật cầu hôn “Voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao” trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh. Tay dài, cổ dài, đuôi dài, lưỡi dài… là những biến tấu; những sự ngoa ngôn hay cường điệu này có ý nghĩa quan trọng trong tạo hình của tôi. Ở góc độ nào đó, nó là sự mềm mại, bất tận, suy tư, trăn trở và bí ẩn…”
P/v: “Tranh của anh thường dùng các màu sắc nhẹ nhàng, tông màu trung tính. Phải chăng anh muốn nhấn mạnh vào hình?”
KTS Vũ Hiệp: “Chính xác. Trong hội họa, màu sắc là một yếu tố quan trọng, nhưng trong kiến trúc, vai trò của màu sắc không bằng hình khối, đường nét. Các tác phẩm thường gợi một không gian kiến trúc với bố cục chặt chẽ. Tôi muốn nhấn mạnh đến khả năng vô tận của hình, cả về trí tuệ và cảm xúc.”
P/v: “So với tác phẩm của các họa sỹ đương đại, tranh của anh đa phần có khổ nhỏ, nhiều bức có cùng kích thước 30x40cm. Sự lựa chọn đó hẳn có chủ đích?”
KTS Vũ Hiệp: “Tôi thường vẽ khổ nhỏ, như đã thấy. Có nhiều lý do, nhưng lý do chính là tôi muốn hoàn thành thật nhanh, chuyển tải đầy đủ, kịp thời ý tưởng vào tác phẩm. Vẽ trên chất liệu lụa khá công phu, tỉ mỉ, cần cẩn trọng và mất thời gian, không phóng túng như sơn dầu hay bột màu; nếu vẽ khổ lớn có thể kéo dài và làm cho cảm hứng đi xuống. Mà các ý tưởng trong tôi xuất hiện liên tục, tôi cần nhanh để tiếp tục rượt đuổi, nắm bắt những cảm hứng và đề tài mới.
Với tôi, kích thước tranh không quan trọng lắm, quan trọng là nội dung tác phẩm truyền tải. Các họa sỹ chuyên vẽ lụa xưa như Nguyễn Phan Chánh, Mai Trung Thứ, Lê Phổ… cũng vẽ nhiều trên những kích thước khiêm tốn.”
P/v: “Là KTS, thầy giáo, và bây giờ có thể gọi là họa sỹ, ôm đồm nhiều công việc: Giảng dạy, nghiên cứu, viết báo, vẽ tranh… Anh có hài lòng với những gì đang làm, đang có?”
KTS Vũ Hiệp: “Tất cả những gì tôi đang làm đều liên quan đến nhau, hỗ trợ và bổ sung tốt cho nhau. Theo một cách nào đó thì tôi khá hài lòng. Nhưng ở góc độ khác – là sáng tạo thì không bao giờ hài lòng, không được phép hài lòng. Sự hài lòng sẽ giết chết sáng tạo. Tôi luôn cố gắng, nỗ lực tìm kiếm cái mới. Danh xưng là gì đối với tôi không ý nghĩa nhiều bằng kết quả công việc và tác phẩm. Đó là thước đo chính xác và giá trị nhất. Tất nhiên không phải mọi thứ đều suôn sẻ và thành công ngay, có những thứ cần nhiều yếu tố, trong đó có cả thời gian.”
P/V: “Cảm ơn Vũ Hiệp! Chúc anh dồi dào sức khỏe để thực hiện các dự định của mình! Chúc triển lãm “Biến tượng” thành công tốt đẹp! “
Hà Thành
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 11-2023)
The post “Biến tượng” của Vũ Hiệp – Một triển lãm hội họa độc đáo appeared first on Tạp chí Kiến trúc - Hội Kiến trúc sư Việt Nam.
from Tạp chí Kiến trúc – Hội Kiến trúc sư Việt Nam https://ift.tt/SdRWFzH
Blog phát triển bởi https://tuvankientrucnha.blogspot.com/
Tìm kiếm đơn vị chuyên xây dựng công trình nhà ở Hà Nội https://thoxay.vn//
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét